درمان ناباروری یکی از دغدغه‌های مهم قرن بیست‌ویکم برای بسیاری از زوج‌هاست. سبک زندگی پراسترس، تغذیه نامناسب، آلودگی‌های محیطی و اختلالات هورمونی از جمله عواملی هستند که بر باروری تأثیر منفی می‌گذارند. اگرچه پزشکی نوین راهکارهایی مانند IVF و IUI را ارائه کرده، اما بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند از روش‌های طبیعی، بی‌خطر و مکمل استفاده کنند. در این میان، طب سوزنی به‌عنوان یکی از مؤثرترین روش‌های مکمل برای درمان ناباروری شناخته شده است
طب سوزنی چیست و چگونه عمل می‌کند؟
طب سوزنی یک روش درمانی برگرفته از طب سنتی چین است که با فرو کردن سوزن‌های بسیار نازک در نقاط خاصی از بدن، تلاش می‌کند تعادل انرژی (Qi) را در بدن برقرار کند. از دیدگاه علمی، این روش از طریق تحریک اعصاب محیطی، افزایش جریان خون، آزادسازی اندورفین‌ها و تنظیم فعالیت سیستم عصبی خودمختار (سمپاتیک و پاراسمپاتیک) عمل می‌کند.
در زمینه باروری، طب سوزنی با تأثیر بر محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-تخمدان، قادر است ترشح هورمون‌های جنسی را تنظیم کرده، تخمک‌گذاری را تحریک کند و کیفیت اسپرم را افزایش دهد.
طب سوزنی چه تأثیری بر درمان ناباروری دارد؟
بسیاری از مطالعات بالینی در کشورهای مختلف از جمله ایران، چین، آلمان و آمریکا نشان داده‌اند که طب سوزنی می‌تواند به‌طور مستقیم بر افزایش باروری اثر بگذارد. این اثرگذاری در هر دو جنس زن و مرد قابل مشاهده است.
تأثیر در زنان:
- تنظیم تخمک‌گذاری: طب سوزنی می‌تواند با تنظیم ترشح FSH و LH، تخمک‌گذاری را در زنانی با تخمدان پلی‌کیستیک یا عدم تخمک‌گذاری فعال کند.
- تقویت آندومتر: این روش به بهبود گردش خون در رحم و افزایش ضخامت آندومتر کمک می‌کند و در نتیجه شانس لانه‌گزینی جنین افزایش می‌یابد.
- کاهش تنش‌های عصبی: با کاهش استرس و اضطراب، شرایط روانی برای بارداری فراهم‌تر می‌شود. کورتیزول (هورمون استرس) از جمله موادی است که مانع بارداری می‌شود و طب سوزنی می‌تواند سطح آن را کاهش دهد.
تأثیر در مردان:
- افزایش کیفیت اسپرم: مطالعات حاکی از آن است که طب سوزنی تعداد، تحرک و شکل طبیعی اسپرم را بهبود می‌بخشد.
- تنظیم عملکرد بیضه‌ها: با تحریک نقاط خاص در ناحیه کمر و شکم، ترشح تستوسترون و سایر هورمون‌های مردانه بهبود می‌یابد.
- افزایش جریان خون: جریان خون بهتر به اندام‌های تناسلی مردانه می‌تواند نقش مؤثری در افزایش عملکرد باروری ایفا کند.
چگونه طب سوزنی بادرمان ناباروری هماهنگ می‌شود؟
طب سوزنی نه‌تنها به‌عنوان یک روش مستقل، بلکه به‌عنوان درمان مکمل در کنار روش‌های نوین مانند IVF یا IUI بسیار مورد توجه قرار گرفته است. مراکز معتبر باروری در جهان مانند کلینیک‌های باروری اروپا و آمریکا، طب سوزنی را پیش از لقاح مصنوعی توصیه می‌کنند.برخی شواهد علمی نشان داده‌اند که انجام جلسات طب سوزنی در روزهای نزدیک به انتقال جنین (ET) یا برداشت تخمک (ER) می‌تواند نرخ موفقیت IVF را تا ۴۰ درصد افزایش دهد. این موضوع به دلیل بهبود شرایط فیزیولوژیکی رحم، کاهش انقباضات رحمی و آمادگی روانی بهتر بیمار اتفاق می‌افتد.
تعداد جلسات درمان ناباروری چقدر است؟
پاسخ به این سؤال کاملاً به وضعیت جسمی فرد و تشخیص پزشک بستگی دارد. با این حال به‌طور معمول:
- برای خانم‌ها: حداقل ۳ تا ۶ ماه پیش از اقدام به بارداری یا IVF توصیه می‌شود.
- برای آقایان: بین ۸ تا ۱۲ هفته درمان پیوسته برای تأثیر بر کیفیت اسپرم پیشنهاد می‌شود.
- در زمان IVF یا IUI: معمولاً هفته‌ای ۱ تا ۲ جلسه طب سوزنی تا زمان انتقال جنین و حتی پس از آن ادامه می‌یابد.
استمرار درمان نقش کلیدی در موفقیت طب سوزنی دارد.
نقش تغذیه و سبک زندگی در کنار طب سوزنی
هیچ درمانی بدون اصلاح سبک زندگی به نتیجه کامل نمی‌رسد. طب سوزنی نیز از این قاعده مستثنا نیست. برای موفقیت در درمان ناباروری، رعایت موارد زیر در کنار جلسات طب سوزنی پیشنهاد می‌شود:
- مصرف غذاهای طبیعی و غیر فرآوری‌شده
- پرهیز از خوراکی‌های سرد، شیرین و سنگین در طب سنتی
- خواب کافی (۷ تا ۸ ساعت)
- ورزش سبک و منظم مانند پیاده‌روی یا یوگا
- ترک مصرف دخانیات و الکل
- مدیریت استرس با مراقبه، دعا، تنفس عمیق یا مشاوره روانشناسی
جمع‌بندی
درمان ناباروری با طب سوزنی یک روش مکمل، ایمن و مؤثر برای افزایش شانس بارداری است. با بهبود عملکرد سیستم تولید مثل، کاهش استرس و تنظیم هورمون‌ها، این روش در کنار پزشکی نوین می‌تواند راهگشا باشد. پیشنهاد می‌شود برای شروع درمان، با متخصصان معتبر مانند دکتر محمدرضا بحرینی مشورت نمایید.
سؤالات متداول در مورد درمان ناباروری با طب سوزنی
آیا طب سوزنی درد دارد؟
خیر. سوزن‌ها بسیار نازک‌اند و اکثر بیماران تنها یک احساس سوزش خفیف یا کشیدگی حس می‌کنند.
چه زمانی بهترین زمان برای شروع طب سوزنی است؟
بلافاصله پس از شناسایی مشکل ناباروری و حتی پیش از شروع IVF یا درمان دارویی.
آیا طب سوزنی برای همه ایمن است؟
بله، به‌شرطی که توسط متخصص دارای مجوز و تجربه انجام شود.
نتایج از چه زمانی قابل مشاهده‌اند؟
در برخی موارد، تغییرات مثبت بعد از ۴ تا ۶ جلسه آغاز می‌شود، ولی نتایج پایدار معمولاً پس از ۲ تا ۳ ماه قابل مشاهده است.
بدون نظر